Trong thế giới tự nhiên, có rất nhiều loài côn trùng đa dạng và độc đáo. Trong số đó, bọ xén tóc là một loài côn trùng gây sự tò mò cho nhiều người với vẻ ngoại hình đặc biệt và cách sinh sống độc đáo. Dưới vẻ ngoài trái ngược với những loài côn trùng khác, bọ xén tóc mang theo một chuỗi câu chuyện đầy thú vị về sự sống và tương tác với môi trường xung quanh.
Bọ xén tóc là con gì?
Đặc điểm ngoại hình
Xén tóc thuộc họ bọ cánh cứng và có thân hình dẹt cùng với đôi chân dài đặc trưng. Mắt của chúng có màu đen, miệng rộng với hàm phát triển. Đặc biệt, ngực trước và ngực sau của xén tóc có các dải ngang song song, tạo nét độc đáo cho vẻ ngoại hình của chúng.
Bọ xén tóc có sáu chân chia đều cho mỗi bên. Cánh của chúng dài, cứng và bóng loáng. Màu sắc trên thân của xén tóc có thể biến đổi theo điều kiện môi trường sống, từ màu nâu, đen đến cả màu đốm vàng.
Con bọ xén tóc
Quá trình giao phối
Thường vào buổi tối, bọ xén tóc thực hiện quá trình giao phối với thời gian kéo dài từ 300 – 600 giây. Trước khi giao phối, con đực thường tìm kiếm và thu hút con cái bằng cách cọ râu vào lưng của chúng.
Nếu con cái đồng ý, hai con sẽ thể hiện hành vi ve vãn và sau đó, con đực sẽ leo lên và sử dụng hai chân trước để kết nối với con cái. Sau khi quá trình giao phối kết thúc, họ sẽ đi mỗi người một hướng.
Quá trình sinh sản
Một cặp xén tóc có thể sinh sản khoảng 300 trứng mỗi năm. Trứng của ấu trùng bọ xén tóc có màu trắng đục và dài khoảng 50 – 60mm, với chân và ngực chưa phát triển. Khi trưởng thành, xén tóc sẽ có màu nâu sẫm và thân dài từ 30 – 35mm, được trang bị râu cứng và dài hơn cơ thể.
Thức ăn của xén tóc
Loại côn trùng xén tóc có khẩu phần thực phẩm chủ yếu bao gồm thân hoặc cành của cây sầu riêng, cây dừa và cây dó. Mỗi bữa ăn, chúng có thể tiêu thụ khoảng 5 đám vỏ cây. Các con xén tóc cái thường có xu hướng thu thập và tiêu thụ nhiều hơn so với con đực. Điều này giải thích vì sao kích thước cơ thể của chúng thường lớn hơn đáng kể so với con đực. Thời gian phù hợp để bọ xén tóc tìm kiếm thức ăn thường là từ 6 đến 8 giờ sáng.
Bọ xén tóc ăn gì?
Con xén tóc có gây hại không?
Xén tóc được xem là một loài côn trùng gây hại trong việc trồng trọt và có thể gây thất thoát lớn cho nông dân. Nếu không được kiểm soát kịp thời, ấu trùng xén tóc có khả năng sinh sôi nảy nở và tạo ra sự lây lan nhanh chóng.
Thường xuyên đẻ trứng trên vùng nứt nẻ của thân cây, xén tóc con gây thất thoát bằng cách ăn và gặm nhấm thân cây mà bố mẹ chúng đã tạo ra. Thời gian hoạt động phá hoại của loài côn trùng này kéo dài từ 1 đến 3 năm, gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Bị xén tóc tác động sẽ làm cây cối suy yếu nhanh chóng, dẫn đến tình trạng khô héo, và ảnh hưởng đến việc chín trái của cây. Tuy nhiên, việc nhận biết dấu hiệu cây bị xén tóc tác động khá khó khăn. Trong quá trình ăn, chúng không thải phân ra môi trường. Dấu hiệu như lỗ đục trên thân cây mới là dấu vết cho thấy sự hiện diện của chúng, hoặc sự suy yếu của cây do sự phá hoại từ xén tóc.
Con xén tóc không gây hại
Bọ xén tóc có cắn người không?
Mặc dù có hình dáng u ám cùng với hàng răng sắc nhọn có thể làm tổn thương thân cây, nhưng điều đáng ngạc nhiên là xén tóc không mang lại bất kỳ nguy hại nào cho con người.
Thậm chí khi chúng bị can thiệp hoặc làm mất tổ, chúng không có xu hướng tấn công người mà thường chỉ di chuyển đi mà không gây hại.
Cách bắt và ngăn chặn xén tóc
Vì xén tóc là một loài côn trùng gây hại, việc bắt và ngăn chặn chúng khỏi khu vườn là cực kỳ quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp phòng trừ xén tóc mà bạn có thể tham khảo:
- Tránh chặt hoặc lột vỏ cây: Điều này sẽ ngăn chặn xén tóc cài bay đến và tạo tổ để sinh sản.
- Phát hiện và xử lý tổ cây bị tổn thương: Khi phát hiện cây bị xén tóc làm tổ, hãy cắt bỏ và đốt cháy chúng. Trường hợp tổn thương nhẹ, bạn có thể sử dụng thuốc trừ sâu.
- Sử dụng vải bọc thuốc: Nếu cây bị xén tóc tác động nặng, hãy cạo vỏ cây bị sâu ăn và bọc tấm vải đã được bọc thuốc vào lỗ để ngăn tác động tiếp.
- Đặt bẫy xén tóc bằng đèn: Sử dụng đèn để hấp dẫn và tiêu diệt xén tóc một cách hiệu quả.
Lưu ý, để tăng cường hiệu quả ngăn chặn và giúp cây phục hồi nhanh chóng, bạn nên sử dụng thuốc thẩm thấu cao bằng cách phun trực tiếp lên thân cây để tiêu diệt ấu trùng xén tóc còn sót lại. Thực hiện việc phun thuốc định kỳ hai lần mỗi tháng để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.
Có nên nuôi bọ xén tóc?
việc nuôi bọ xén tóc trong vài năm gần đây đang được nhiều thanh niên ưa chuộng. Con xén tóc được chọn để nuôi thường có nguồn gốc từ nhiều quốc gia như Nhật Bản, Mỹ,… vì vậy giá trị của chúng thường khá cao, dao động từ vài triệu đồng tùy thuộc vào kích thước và màu sắc.
Việc chăm sóc và nuôi dưỡng loài côn trùng này cũng mang một phần phức tạp. Bạn cần chuẩn bị một hộp nhựa với lỗ thông hơi. Bên trong, đặt đất bùn hoặc mùn cưa cùng với một số loại thức ăn mà xén tóc thích như vỏ cây, thân cây hoặc những loại hoa quả có vỏ cứng (ổi, táo, lê,…).
Ngoài việc nuôi bọ xén tóc, nhiều người còn đam mê việc làm tiêu bản từ loài côn trùng này. Quá trình làm tiêu bản xén tóc không quá phức tạp. Bạn chỉ cần xử lý xén tóc bằng cồn rồi gắn chúng lên nền gỗ hoặc xốp để cố định. Sau đó, để xén tóc khô dưới ánh nắng mặt trời từ 4 – 5 ngày.
Có nên nuôi bọ xén tóc hay không?
Tóm lại, bọ xén tóc đã trở thành một trong những loài côn trùng được quan tâm và nuôi dưỡng nhiều trong thời gian gần đây. Với vẻ ngoại hình độc đáo và cách sinh sống khá thú vị, chúng đã thu hút sự tò mò và sự quan tâm của nhiều người trẻ. Từ việc nuôi chúng đến việc tạo ra các tác phẩm tiêu bản từ chúng, chúng đã mang đến một góc nhìn mới mẻ về sự đa dạng của thế giới côn trùng.